Zer da adimena?
Clasificado en Otras materias
Escrito el en 
vasco con un tamaño de 8,2 KB
Zer da adimena?Lehen: giza espeziaren ezaugarri bereizgarri nagusiena izan dela.Orain: ezin degu esan soilik giza espeziarena dela(tximinoen adimena, ordenagailuaren adimena…). Definizio asko daude baina bat ez da bestea baino hobea:1. adimena pentsamendu abstraktuko ahalmena da(Terman)2.adimena erantzun onak asmatzeko ahalmena da, egiaren edo gertaeren ikuspuntutik (Thorndike)3.adimena ikaskuntza, edo norbera ingurura moldatzen ikasteko ahalmena da(colvin).4.adimena nerbio-sistemaren aldagarritasun orokorra da(Pintner)5. Adimena asmo jakin batekin iharduteko, razionalki pentsatseko eta inguruarekin eraginkortasunez erlazionatzeko ahalmena da(Wechsler)6. Adimena ingurura moldatzeko ahalmena da(Piaget)7.adimena norbanakoaren ahalmena mundua ulertzeko, eta bere erronkei aurre egiteko da.(Wechsler)8.adimena ditugun ezagutzei ahalik eta aberatsena ateratzean datza.(Deavila eta Duncan)adimenaren analisi faktoriala: adimenaren faktoreak edo osagaiak aurkitzea du helburu. Testetako galderen erantzuna aztertu eta landu erantzuna ze faktoretatik sortu den ikusteko.C.Spearman: adimena bi faktorez osatuta: maila altuenean: faktore orokorra(g):iharduera gauzatzek bearrezko adimen orokorra. Adimenaren ihard berezia: zazpi faktoreak: 1.- Hitzezk faktorea: hitz-ulermena(V) eta hitz-jarioa(W). V: ulermen sintaktikoa(V1) eta ulermen semantikoa(V2).W: hitzak idazteko erreztasuna(W1) eta ideiak hitz bihurtzek gaitasuna(W2).2.-Zenbakizko fak(N): kalkuluak errazak(+,-,bider,/)azkar eta zehaztasunez gauzatzea.3.-faktore espaziala(S):hiru gaitasun. S1:leku eta itxura aldaketak aurkezten dituzten arietak. S2 barne egituraren aldaketako ariketak.S3 norabideak,ibilbidea… bezalako alderdiak eskatzen dituzten ariketak.4.- faktore logikoak: ariketan behar diren: arrazonamendu(R), dedukzio(D) eta indukzio(I)5.-oroimen fak: oroimen errep.(berreskuratze-funtzioa) eta oroimen esanguratsua(pasatako gauzak) gordetzen ditu.6.-faktore hautemailea: egituraketa(figura bat bukatzeko dohaina) malgutasuna(figura bat aldatzeko dahaina)7.-faktore psikomotorea: erritmoa eta koordinatze sentso-motorea.Thurstone: Spearmanekin ados zegoen baina ez zuen adimen orokorra onartu(g).uste zuen adimena ez dela gaitasun batean mugatzen, zeren eta pertsona bat ezin du faktore guztietan emaitzak onak atera baina orrek ez du esannai adimen faltaduenik.ondorioz, soilik egitura faktorialaz:7 gaitasun:a) + - bider / egiteko azkartasun eta zehaztasuna.b)hitzak gogora ekartzea behar diren baldintzetan3.-Ideiak hitz bihurtu.4.-oroimena.5.-arrazonamendu induktiboa6.-figuren lekualdatze espaziala.7.-marrazkien antzekotasunak eta desberdintasunak. Guilford: 120 kuboz osaturiko prisma, hiru dimentsio nagusi:operazioak, edukiak, emaitzak. Burmuinak sortzen dituen operazioak emaitzak dira. Kuboa 120 faktorez osaturiko adimen-eredua da.problemen ebazpena: problemen ebazpena adimen iharduera eskatzn du.psikologo batzuk adimenaren aztarnak ezgutu. Besteak: problemaren kategoria: subjetuak erantzuna asmatzen duenean ezjakintasunarengaitik. Mende asierakoek: bi puntu:1.- behavorismoa entseilu errorea(Thorndike)2.-bat-bateko ulermena(Gesalt). Hiru pauso: 1.-Prestaketa:baldintzak aztertzea helburua:ulermena2.-Eraketa:soluzio bat bilatu.epe laburrekotik artuz edo epe luzekotik artuz informazioa.3.-Balorazioa: soluzio egokia.adimenaren neurketa(IK): ideia: Francis Galton; sentimenetatik abiatu sentso motoreak neurtu= adimenaren neurketa desegokia, beraz ez zen zuzena. McKeen Cattek test-mental subjetuak elkarren artean alderatzea asmo zuten froga batzuk izrndatzeko. Alfred Binet lehen neurketa sortu: haurren adimen-maila: atzeratua den ala ez jakiteko. Binet.simonen eskala proba haur bakoitzaren adimen-maila bat jarri adinaren arabera. Bi urteko atzerapena: haur atzeratua zen. Lewis Terman: berritu zuen eta stanford-binet proba eta adimez-kontzientea ikustn da. W.Stern : adin mentala formula: IK=adin-mentala/adinaX100. Fidagarritasunaz iritsi ezberdinak daude.adimen neurketa:EEBB izan zuten arrakasta: ikastolaren porrota, ideologi, arraza obetzea… testn erabilpenari paso egin.zientifikoa arrazistak esterilizazioaren alde,eta imigranteei egin eta %84 atzeratu arinak, 6.200 esterilizazio auek leen mundu gerran borrokau. Henry Goddard testaren bertsio EEBB egin. 4 irizpide:1.-aplikazioaren arebera:kolektiboak edo indibidualak2.-neurgaiaren arabera:adimen orokorrekoak edo gaitasun berezietakoak3.-adinaren arabera:heldu edo haur.4.-subjetuen ezaug.5.-iharduera mota. Adimen test klasikoek: galdera sailtasun normalak. Soilik erantzuna kontuan prozesuan erreparatu gabe.herentzia vs. Ingurunea:F.Galton HERENTZIA faktoreak garrantsitsuak.arthur Jensen: IK %80tik %85ra geneetan dagoela diote.gaitasun inlek.bimota: I.mailakoak: oroimena: ikaskuntza errepikatzeilea eta gizrte-klase eta arraza berdin edatua. II.mailakoa: adimena:operazioei lotua(+,-…); behe-klasetan eta beltzetan ageri da. Psikologia esperimentala: adopzio, bikiei eta anormaleii egindako azzterketak. Jaioberri adoptatua: IKari dagokionez garaso biologikoekin. Biki monozigotikoak: korrelazio oso handia.Anormaltasun heredagarria:akats kromosomikoa berazz, ez da adimen kontua. INGURUNEA:lehen hilabet elikaduran…familiaren tamaina lagungarria.adimen urritasuna: IK80tik behera:atzerapen mentala.4talde daude:1.-arinak: atzeratu gehienek, ez zaie urte batzuk pasata nabaritzen. Baina zenbait gabezi dituzte:oharmenean, ep.labr.oroi.,ep.luz.oroi.,pentsamend abstrakt… lan batzuk egitk gai.2.- neurrikoak: lehenago antzeman akatsa, ondo zaind, integrazio-maila bat lor.3.-atzeratu larri: jaio orduko antzeman, zainkta berezien premia, osasun arazoak, ia ez hitz ez mugitu, lan sinpleak egin.4.-atzeratu sakona:arazo gehienak,ez mugitu, ez hitz. Aurrerapena:asko ikasten ari da, familia giro ona. Bi motataakoak: Biologikoak: gene errezesiboen nahastea, infekzioek, treumatismoak… eta ingurunekoak: desnutrizioa, osasun-zainketaren falta, ingurune kultu, familiak.adimen-aberastasuna:140baino gehio IK. Egoera pskikoa:depresioa, marginaizoa… ona da:irudimen,abstrakzio-ahalmen… eduki. Haziketa: ez dago adostaunik: a)ikastola brezietan bereizi. B)ikasketa pertsonalizatuena. Oso zaila da jakitea,askok anonimatuan bizi(supergaituek) hiru ezkuntza mota:1.- hezkuntza-sistema normalean: ez zen izango benetako adimena.2.-ezkuntz sistma normala:irakasleenlaguntzarekin.3.-batzuetan ikasketa bereziak egin:neke asko izango litzateke. Jeinuak izateko 5 ezaugarri behar dira sentikortasuna, pentsamend indepndentea,ahalgintze etengabea, lanerako motibazioa,autoestimazio andia