Análisis de la Catedral de Santiago de Compostela: Una Joya del Románico

a) Identificación:

- Obra: Atópanos ante unha imaxe do interior da Catedral Románica de Santiago de Compostela.

- Cronoloxía: De finais do século XI ao século XII.

- Estilo: Románico.

- Autor: Identifícanse diferentes mestres de obra: Roberto e Bernardo o Vello, Mestre Estevo, Bernardo o Xove e o Mestre Mateo.

b) Contexto Histórico e Localización Espacio-Temporal:

A arte románica é o primeiro estilo europeo internacional, que se desenvolve durante os séculos XI e XII.

A arquitectura románica difundiuse pola Península Ibérica desde finais do século X con gran rapidez.

É unha arte rural, non podemos crer que tódalas manifestacións da mesma sexan como a que temos diante, nun mundo como o da Baixa Idade Media.

Proxectouse, desde os seus cimentos, para responder a unha dobre necesidade: a de constituírse nun relicario digno de albergar as reliquias do apóstolo e a de dispoñer dun espacio suficiente que dese cabida ao elevado número de peregrinos que alí se congregaba para veneralas.

Paradigma da arquitectura románica, as súas características formais e espaciais levaron a incluíla pola historiografía artística dentro do grupo das denominadas igrexas de peregrinación.

En 1211 o Mestre Mateo e mailo seu taller rematan a catedral.

En canto á tipoloxía, sinalar que hai un claro predominio da arquitectura relixiosa sobre a civil, destacando na primeira dous tipos de edificacións:

• a) A Igrexa: a máis común adopta a planta de cruz latina en recordo da paixón de Cristo.
• b) O Mosteiro.

- Primeiro románico: o catalán. Xurde a finais do século X, cunha arquitectura semellante á de Lombardía, no norte de Italia.

- Románico cluniacense do Camiño de Santiago século XI: Penetran as influencias do románico francés a través da ruta de peregrinación.

- Catedral de Santiago de Compostela: é a obra máis característica e prototipo da igrexa de peregrinación. Iniciouse no 1075. Os piares son compostos cruciformes, con medias columnas adosadas. Ten unha torre cimborrio octogonal sobre trompas no cruceiro.

Durante a segunda metade do século XII e a primeira metade do século XIII, a medida que as solucións arquitectónicas se afianzan e melloran, xurde o tardorrománico.

Este singular edificio é sucesor doutros anteriores que serviron para albergar e dignificar os restos do Apóstolo.

Este conxunto monumental creado como entrada occidental e principal da catedral.

c) Comentario:

As características xerais, en canto a materias utilizados, elementos... etc, son as seguintes:

- Materiais: Empréganse os sillares de pedra, en sinal de permanencia. Os muros énchense de ripio.

- Elementos: Como podemos ver na lámina da nave central da Catedral de Santiago:

• Cubertas: Utilizan a bóveda de canón reforzada con arcos faixóns para as naves centrais, mentres que para as naves laterais utilizarán a bóveda de aresta e a bóveda de 1⁄4 de esfera para as ábsidas.
• Sobre o cruceiro empregarán a cúpula sobre pechinas ou sobre trompas, ámbolos dous elementos para conseguir a redondez da cúpula.
• Os soportes son muros moi grosos, sen apenas fiestras reforzados por contrafortes exteriores, piares cruciformes, que na Catedral de Santiago teñen a particularidade de alternar as basas cadradas con circulares, e columnas adosadas a estes, de capiteis variados e de proporcións alleas ás clásicas.
• As ábsidas son semicirculares, con pequenas capelas radiais. As naves presentan tribuna e triforio en altura.
• Unha torre exterior chamada cimborrio, ilumina o cruceiro.