Ekonomiaren Sektoreak: Baliabideetatik Zerbitzuetara

Ekonomiaren Sektoreak

Ekonomia lau sektoretan banatzen da:

• Lehen sektorea: Baliabide naturalak lortzearekin lotutako jarduerak (nekazaritza, abeltzaintza, basogintza, arrantza).
• Bigarren sektorea: Industria eta ekoizpen jarduerak (metalurgia, eraikuntza, energia).
• Hirugarren sektorea: Zerbitzuen sektorea, produktuak merkaturatu edo zerbitzuak eskaintzen dituzte (merkataritza, garraioa, hezkuntza, osasuna).
• Laugarren sektorea: Informazio eta teknologia arloko zerbitzuak (sektore teknologikoa eta aurreratuena).

Lehen Sektorea

Nekazaritza

Lurra lantzea, ereitea eta uztak jasotzea.

Nekazaritza tradizionala

Lur emankorretan oinarritzen da, eta organikoak edo lugorriko teknikak erabiltzen dira.

Abeltzaintza

Estentsiboa

Abereak mendi sail handietan bazkatzen dira (nagusiki naturan).

Intentsiboa

Abereak itxitako lekuetan hazten dira, eta mekanizazioa erabiltzen da. Erregimen honek produktibitate handiagoa du.

Basogintza

Basoen eta mendi lurren ustiapen eta kudeaketa, produktuen erabilerarako (zura eta bestelako baliabideak).

Arrantza

Uretako animalien harrapaketa (arrainak, krustazeoak, moluskuak). Teknika tradizionalak edo industrialak erabil daitezke.

Bigarren Sektorea

Meatzaritza

Hobi edo meategietatik arroka eta mineralak ateratzeko jarduerak.

Ustiaketa motak

Adibidez, aire libreko meatokiak eta lur azpiko meategiak.

Eraikuntza

Egitura arkitektonikoak (eraikinak) eta ingeniaritzako azpiegiturak (zubiak, errepideak, urtegiko lanak).

Energia ekoizpena

Berriztagarriak

Eguzki energia, haize energia, itsasoko mugimenduak eta lurreko beroa.

Ez berriztagarriak

Jatorri fosilekoak dira, kantitate mugatu batean daudenak: petrolioa, gasa, ikatza, nuklearra.

Industria

Industria astuna

Produktu erdi-landuak ekoizten ditu, gero beste industria batzuetan prozesatzeko.

Ekipo ondasunen industria

Makineria eta ekipoak ekoizten ditu, beste enpresak erabiltzeko.

Industria arina

Kontsumorako ondasunak ekoizten ditu (ehungintza, elektronika…).

Lokalizazioa

Faktore ekonomikoak eta inguruko baliabideen eskuragarritasuna erabakigarriak dira.

Deslokalizazioa

Kostuak gutxitzeko eta irabaziak handitzeko, industria bat herrialde batetik bestera eramatea.

Hirugarren Sektorea

Ekonomiaren terziarizazioa

Hirugarren sektoreak garrantzia handia hartzen du ekonomia garatuetan.

Zerbitzu pribatuak eta publikoak

Pribatuak

Enpresa pribatuek ematen dituzte zerbitzuak, bezeroen ordainketen bidez irabaziak lortzeko.

Publikoak

Gobernuak eta udal administrazioek ematen dituzte zerbitzuak, helburua da gizarte ongizatea sustatzea.

Finantza jarduerak

Banketxeak

Dirua kudeatzen dute, aurrezkiak eta kredituak eskaintzen dituzte.

Aseguru etxeak

Arriskuak estaltzen dituzte prima baten truke.

Inbertsio funtsak

Ekarpenak biltzen dituzte, inbertsioak egiteko.

Sektore tradizionalak

Garraioa

Bidaiariak eta salgaiak leku batetik bestera eramatea (autoak, kamioiak, trenak, hegazkinak, itsasontziak).

Merkataritza

Ondasun eta zerbitzuen erosketa eta salmenta.

• Inportazioak: Atzerritik produktuak ekartzea.
• Esportazioak: Produktuak atzerrira saltzea.

Turismoa

Pertsonen lekualdatzea, aisialdi, arrazoi profesional edo bestelako arrazoiak medio.

Modalitateak

Eguzki eta hondartza turismoa, mendikoa, lurralde historiko edo kulturalak bisitatzea, erlijiosoa, negozioetarako turismoa, etab.