Evolución da Literatura Galega: Desde a Posguerra ata a Actualidade

O Teatro entre 1936-1976: Xeración dos anos 50 e Grupo Rivadavia

Xeración dos 50

Primeira xeración de posguerra / Xeración das Mostras do Teatro de Rivadavia.

• Cunqueiro - renovación teatral: ``O incerto don Hamlet´´ e ``A noite vai como un río´´
• Xenaro Mariñas del Valle: ``A serpe´´
• Daniel Cortezón - temática histórica: ``Os irmandiños´´ e ``Pedro Madruga´´
• Manuel María - varios autos: ``Auto do taberneiro´´, ``Auto do labrego´´ - obra de temática mitolóxica: ``Edipo´´ - teatro popular: ``Barriga verde´´

Grupo Rivadavia (Mostra de Teatro de Rivadavia e o Concurso de Teatro Abrente)

• Manuel Lourenzo - o máis significativo: ``Romaría ás covas do demo´´
• Euloxio Ruibal: ``Zardigot´´ - Estudo cinematográfico que explora a historia da incidencia da Guerra Civil nunha familia galega - ``Cousas da morte´´
• Vidal Bolaño - Gañador do Concurso de Teatro Abrente: ``Laudamuco´´ - ópera de a patacón - ``Bailadela da morte ditosa´´

Literatura no Exilio

Castelao - gran referente do galeguismo en América.

• Emilio Pita, Luís Seoane e Lourenzo Varela - poesía moi marcada pola Guerra Civil: ``Jacobuslando´´, ``Fardel de eisiliado´´ [Seoane - reflexo do seu mundo interior, visión persoal da cultura galega]
• Ramón Valenzuela e Silvio Santiago: ``Non agardei por ninguén´´, ``Era tempo de apandar´´ [narrativa]
• Castelao: ``Os vellos non deben de namorarse´´ - representada pola compañía Varela Buxán - [Escribe moitas obras, todas elas de tipo popular, cómico e sentimental nun ambiente rural. ``A taberna do demo´´]

Poesía de finais do século XX (80-90)

``Con pólvora e magnolias´´ (X.L. Méndez Ferrín) - supón a superación da poesía social - ``Seraogna´´ - poemario de Afonso Pexegueiro.

Tres grupos: Rompente, Grupo Alen e Cravo Fondo.

• Rompente - o máis innovador e rupturista (Afonso Pexegueiro, Antón Reixa, Manuel Ramón) - Iniciativas como: O silabario da turbina ou a revista ``Fóra as vosas sucias mans de Manuel Antonio´´
• Consolidación da poesía coa Xeración dos 80 (Darío Xohán Cabana, Claudio Rodríguez Fer, Ramiro Fonte) [en común: volume colectivo ``De amor e desamor I e II´´; colaboran nas mesmas revistas e participan no Festival de Poesía do Condado / Síntese entre modernidade e tradición / fieis á liña intimista do eu poético / admiración por Cunqueiro e Manuel Antonio]
• Xeración dos 90 (Miro Villar, Yolanda Castaño e Emma Pedreira) - [Transformación positiva da poesía. Motivos: poetas do 80 están en plena madurez expresiva e de calidade; aparecen poetas pertencentes a etapas anteriores pero que publican agora; aparecen máis poetas novos]

Prosa de finais do século XX

Década dos 80

[Mudanzas importantes debido a: cambios políticos, proliferación de editoriais e aparición de premios = mercado estable e novas voces literarias]

(Víctor Freixanes, Alfredo Conde, Xosé Luís Martínez Oca ou Xavier Alcalá) - Diferentes temáticas: narrativa xeracional, histórica, experimental e realista.

Importantes voces femininas = nova interpretación - María Xosé Queizán: ``Amantia´´ e Margarita Ledo: ``Mamáfe´´ (obra baseada no mundo audiovisual)

Suso de Toro - ruptura cos xéneros tradicionais: ``Land Rover´´, ``Caixón desastre´´

Década dos 90

[Novas liñas temáticas: ficción científica, erótica, sentimental, western / Xénero con máis difusión: novela policial (xoves) - dentro da novela negra introdúcese o costumismo urbano, a crítica social e certo experimentalismo expresivo / novela histórica continúa con Darío Xohán Cabana / Xénero fantástico e marabilloso: Darío Xohán Cabana e Xosé Miranda / novela urbana e experimental, centrada na explotación da marxinalidade urbana (Suso de Toro)]

Autores significativos: Manuel Rivas - ``Ela, maldita alma´´, ``O lapis do carpinteiro´´ - Xosé Carlos Caneiro: ``Ébora´´, ``Tres tristes tigres´´ [teñen recoñecemento literario en Galicia e fóra, grazas ás traducións e os premios]

Comezo do novo século: continuidade na diversidade de xéneros e ampliación de liñas temáticas.

• Novela negra: Marcos Calveiro - ``Festina lenta´´
• Novela histórica: Teresa Moure - ``Herba moura´´
• Literatura feminina: aparición de autoras - Anxos Sumai: ``Así nacen as baleas´´
• Autores novos que se dedican á exploración de novas realidades: Yolanda Zúñiga - ``Periferia´´ - Senchu Sende - ``Made in Galicia´´

Teatro de finais do século XX

Posta en marcha da Mostra de Teatro de Rivadavia que crea un festival que serve de plataforma para os autores / Manuel Lourenzo e Francisco Pillado = Escola Dramática Galega para formar e facilitar a representación {Cadernos da EDG}

Década dos 80

[Novos proxectos teatrais: Compañía Luís Seoane e salas de representación (Caritel en Ourense e Luís Seoane en A Coruña)]

1984 - creación do Centro Dramático Galego. Obxectivo: favorecer o desenvolvemento do teatro profesional, a normalización do teatro e a publicación dos textos teatrais.

Aínda así segue sen existir un tecido editorial estable / Aparición de premios como o Cunqueiro ou o Dieste que posibilitan a publicación e facilitan a representación.

• Autores máis vellos: vencellados ás Mostras de Teatro de Rivadavia - papel moi destacado / Manuel Lourenzo: ``Traxicomedia do vento de Tebas namorado dunha forca´´ - Euloxio Ruibal: ``Zardigot´´ - Vidal Bolaño: ``Laudamuco, señor de ningures´´
• Autores máis novos: dimensión simbólica das obras, culturalismo, afastamento da realidade, reflexións metateatrais, crítica, humor e ironía / créanse compañías teatrais profesionais - Sarabela Teatro, Teatro do Atlántico - Miguel Anxo Fernán-Vello: ``A casa dos afogados´´ - Manuel Guede: ``O nome dos disfraces´´

Década dos 90

[Maior ampliación dos autores teatrais / obras caracterizadas pola intertextualidade, revisión da tradición autóctona e a revisión dos modelos xenéricos - Raúl Dans: ``Lugar´´ - Cándido Pazó: ``Raíña de pedra´´ - Teresa Moure: ``Unha primavera para Aldara´´]