O Galego no Século XX: Historia, Normalización e Literatura

Século XX e a Lingua Galega

A Preguerra (ata 1936)

Situación política, social e cultural

• Fundación da Real Academia Galega
• Normalización e estandarización da lingua: o galego enxebrista nos primeiros anos do século
• Introdución do arcaísmo
• Rexeitamento do vulgarismo propio da lingua oral
• Progreso na eliminación dos castelanismos, dándolle preferencia a sinónimos diferentes do castelán
• Recuperación a través dos lusismos de palabras perdidas ou desprazadas polo castelán
• Introdución de hiperenxebrismos para hipercaracterizar o galego fronte ao castelán

De 1939 ata 1975: A Ditadura Franquista

• Guerra Civil (1936-1939)
• Resistencia ao franquismo (1939-1955) (O Consello de Galiza por Castelao; Galaxia (1950))
• Recesión económica. Retroceso industrial
• Anos 50: Fin da autarquía (A emigración toma un novo rumbo a Europa e ás cidades industriais galegas onde se intensifica a castelanización)
• Anos 60 (Conflictividade social; galeguización da vida política e social)

A normalización e a estandarización da lingua galega: o galego protoestándar

• Entre 1936 e 1950 apenas se publican libros en galego (o castelán era o idioma)
• A partir de 1947 iníciase a recuperación cultural na Galicia interior (a editorial Galaxia despois do 36 promove a revista Grial en 1951)
• Anos 60: Autorízase á R.A.G. a celebración do centenario da publicación de Cantares Gallegos (na prensa aparecen artigos e escritos en galego)

A Literatura Galega: Xeracións e Movementos

Nos anos 50 reanúdase a actividade cultural con xeracións anteriores e posteriores á guerra:

• Xeración do 36: Formación inicial nos anos da República, militancia xuvenil no galeguismo, participación na guerra civil.
• Promoción de Enlace: Irrompe coa xeración anterior mais co condicionamento da ditadura. Formación cultural limitada, autodidactismo, carencia de maxisterio literario galego.
• Xeración das Festas Minervais, Xeración La Noche, Xeración Illa Nova, Grupo Brais Pinto: Descoñecemento da guerra civil, educación no réxime franquista, vinculada á xeración do 36, ruptura posterior co seu maxisterio ideolóxico e coa tradición literaria.