Marxismoaren Oinarrizko Kontzeptuak

Parisko Komuna

Proletarioen lehen diktadura izan zen, Parisko proletarioek boterea hartu zutenean 1871ko martxoaren 18tik maiatzaren 28ra arte, Versaillesko armadak hura zapaldu zuen arte.

Produkzioa

Gizakiek bizirauteko ondasun materialak sortzeko egiten duten jarduera da.

Produkzio-harremanak

Produkzio-bitartekoen jabeen eta langileen artean sortzen diren harremanak dira. Harreman horiek:

• Gatazkatsuak dira (zapaltzailea-zapaldua). Esplotaziozkoak dira, langileak bere lan-indarra produkzio-ondasunen jabeak nahi dituen prezio eta baldintzetan saldu behar baitu.
• Antagonikoak dira. Batzuek produkzio-bitartekoen jabetza esklusibo gisa defendatzen duten bitartean, besteek jabetza kolektiboaren alde egiten dutelako.

Produkzio-indarrak

Bi faktoreen konbinazioa dira: alde batetik, lan-indarra (giza energia) eta, bestetik, gizakiek lan egiteko dituzten bitartekoak.

Produkzio-indarrek jartzen dute martxan eta mugiarazten dute historia, eta horiek baldintzatzen dituzte une bakoitzeko produkzioaren gizarte-harremanak. Produkzio-indar jakin batzuek eta une historiko bakoitzari dagozkion produkzio-harremanek osatzen dute garai horretako produkzio modua edo egitura ekonomikoa.

Produkzio moduak

Produkzio moduek giza ekintza natura osora zabaldu dute hasieratik, zibilizazioaren eta kulturaren gizaki unibertsala sortuz. Produkzio modu horiek botere erabakigarria dute historian, bai ekonomian, bai gizartean, bai kulturan. Garai jakin bat definitzen dute; funtsezkoa ez da zer ekoizten den, baizik eta nola edo zein sistemarekin ekoizten den.

Beraz, gizarte desberdinetan ondasun materialak ekoizteko moduak dira:

1. Antzinako gizartea: ondasunen jabetza primitiboa.
2. Esklabista: nagusitasuna eta menpekotasuna (esklaboa nagusiaren tresna da).
3. Feudala: jauna lurraren jabea da.
4. Kapitalista: produkzio-bitartekoen jabea eta lan-indarraren jabea ez dira pertsona bera.
5. Sozialista: produkzio-bitartekoen jabetza kolektiboa edo komunala.

Proletarioa

Bizitzeko bere lan-indarra besterik ez duen pertsona, langilea.

Klase proletarioa berarekin antagonikoa den klase burgesaren erabateko ukazio gisa definitzen da.