Sistema
Clasificado en Filosofía y ética
Escrito el en vasco con un tamaño de 5,86 KB
- Egoera Amorfoa: Solidoan dauden partikulak edozein modutan taldekatzen dira, euren arteko distantzia edo erlazio jakinik gabe.- Kristal egitura: Sustantzia bat osatezen duten atomo, molekula edo ioiak modu erregularrean., forma geometrikoen arabera. Partikulak kristal izeneko sare geometriko puntu bereziak okupatzen ditu.- Isomorfo: forma geometriko bakarra egiten dute, kristalak forma poliedriko berdina dutenean bi edo sustantzia gehiago.- Polimorfo: forma batean baño geiago kristalizatzen direnean, sustantzia polimorfoa kristalizatzen denean forma bakoitzari barietate alotropikoa.
-Gogortasuna: material bat beste bati marra ez dezan kontrajartzen duen erresistentzia.
- Elastikotasuna: deformazioa sortzen duen indarra desagertzen denean, hasieran zuen forma berreskuratzeko duen ahalmena.
- Plastikotasuna: deformazioa iraunkorrak izateko duten ahalmena da, material solidoak hausturara iritsi gabe.
- Harikortasuna: mat.batz. trakzio esfortzuak direla eta plastikoki deformatzeko ahalmena.
- Xaflakortasuna: mat.batz. konpresio esfortzuak direla eta plastikoki deformatzeko ahalmena, harikortasunarekin lotuta.
-Zailtasuna: mat.bat. kanpoko esfortzu gogorraren eraginpean deformatu baño len energia xurgatzeko duen ahal.
- Hauskortasuna: zailtasunaren aurkakoa, elastikotasun muga eta haustura muga elkarren hurbil dutenez ez diote talkari erresistentziarik egiten, ez dute zona plastikorik.
-Nekea: mat.bat. magnitude aldakorreko esfortzu bat egiterakoan duen haustura erresistentzia. Nekearen ondorioz puskatzen dira mat.
- Erresilientzia: mat. bat. Haustura esfortzuaren eraginpean zona elastikoan energia xurgatzen du.
Tratamendu termikoak:
Suberaketa: mat. tem jakn bateraino berotu, tem horretan denbora batez, gero pixkanaka hoztu. Horrela, mat. gogortuko luketen egitura arazoak saietsi.Erraz mekanizatzeko gaia lortu. Pixkanako hoztea bi modutan: piezak muflazko labean sartu eta tem. giro tem. parekatu arte erregulatu. Bestea, piezak labe ireki batean sartu erraus beroz estaliz.Soldadura akatsa duten materialekin, propietateak homogenizatzeko.hazkarregi hozteagatik, asko gogortu diren aleazioekin. Aldez aurretik ijezketa bidez landu diren metalen barne tentsioak kentzeko.
Sub. altzairua bigundu, arikortasun eta xaflakortasun prop. hobetzn dira, plastikoki hobetu, eta plastikoki konformatu daitekeen mat sortu.
Normalizazioa: Suberaketarn antzekoa baina hozte lastertasuna handiagoa. Piezak labetik atera eta kanpoan hozten utzi. Urtutako edo forjatutako piezekin. Ez du sub. gogortasun bera ematen, aleaciorik gabeko altzairuekin erabili bakarrik. Altzairu aleatuetan edo karbono portzentai handia dutenean hobe da tenplaketa eta ondoren iraoketa egitea.
Tenplaketa: Altzairua tem. altu bateraino pixkanaka berotu, azkar hozten da, normalizazioan baño azkarrago. Metalaren azaleko egitura asko gogortu egitura martensitikoa lortuz, horrek piezari gogortasuna ematen.
Altzairuaren tenplaketa ez da inoiz azken tratamendua. Lortzen den egitura martensitikoa oso gogorra da baina oso auskorra ere, eta kristal egituran barne tentsio handiak jasotzen. Horregatik, altzairua tenplatu ondoren iraoketa tratamendua egiten da, zailtasuna eta arikortasuna hobetzeko nahiz eta gogortasuna galdu.
Iraoketa: Tenplaketa baino tem. txikiagora berotu, egonkortasuna lortzeko. Hozte azkarra. Zailtasuna hobetzen du, gogortasuna gutxitu. Berotze tem eta tm horretan egon behar den denborarekin kontuz ibili behar: gero eta geio urbildu tenpl tem eta denbora geio egon tem ortan, orduan eta handigoak biguntzea eta lortutako zailtasuna. Aurrezn tenpl piezei bakarrik egiten zaie, hauskortasuna eta barne tentsioak kentzeko.
Tratamendu termokimikoak:
Zementazioa: Altzairuko piezaren azalean karbono kantitatea gehitu, gogortasuna handitzeko. Marruskadura eta kolpeak jasaten dituzten piezekin erabili, azaleko gogrtasuna eta errisilientzia handitzeko, ez dira gehiegi aleatu behar.
Nitrutazioa: nitrogenoa geitu kristal egiturari, oso gogortasun jandia lortzen da gainazalean. Altzairu eta burdinurtuzko piezekin erabili. Zementazioan baiño gogrtasun eta erresistentzia handiagoak lortu. Altzairu aleatua nitruroa sortzeko.
Zianurazioa: nitrogenoa eta karbonoa erabili aurrekoen konbinazioa da. Karbono altzairuekin eta aleazio altzairuekin erabili, nitrurazioa baño gogortasun gutxigo.
Sulfinizazioa: Sufrea, nitrogenoa eta karbonoa erabili. Aurrekoetan baño erresistentzia gehiago.
Tratamendu mekanikoak:Hotzetako tratamendu mekanikoak: kolpeka, ijezka edo laminazioaren bitartez deformatzean datza.(errekristalizazio tem azpitik) Gogortasuna edo erresistentzia mekanikoa handitu. Harikortasuna eta plastikotasuna gutxitu.Berotako: Forjaketa, berotako estanpazioa eta estrusioa, tem batera berotu ondoren (errekristalizazio tem gañetik) kolpe handiak emanez deformatzen da barru egitura hobetu.
Azaleko tratamenduak:Metalizazioa: met urtu bat beste met baten azalera proiektatu. Proiektatutako met-aren ezaugarriak geitzeko. Higadura edo korrosioarekiko erresistentzia handitzeko.Kromaketa gogorra: prozesu elektrolitiko berezi baten bitartzen, kromo geruza babestu nahi da metalean.