Wittgenstein: Filosofia Analitikoaren Gakoak

1. FILOSOFIA ANALITIKOAREN EZAUGARRI NAGUSIAK: Filosofiaren eginkizuna: Aztertzen duguna zatitu, osotasun baten deskonposizioa.

2. TRACTATUSA

Zein hizkuntza mota aztertzen du? Hizkuntza zientifikoa. Nolako ezaugarriak ditu? Aldaezina, a priori. Zergatik pentsa eta hitz egin dezakegu munduaz? Ikuspegi oso bat eskaintzen digu hizkuntzaren, pentsamenduaren eta errealitatearen arteko erlazioari buruz, eta erlazio horren arabera, muga berberak dituztela erakusten digu pentsalari austriarrak. Zeri esaten diogu harreman isomorfikoa? Objektu bati hura izendatzen duen izena dagokio, gertakari bati hura margotzen edo irudikatzen duen proposizioa dagokion modu berean.

3. TRACTATUSA

Noiz dauka proposizio baten zentzua = esanahia?: Natur zientzietako proposizioak jarraitzen dituenean. 3 Proposizio motak: Egia-eskoak, matematikoak eta pseudo-proposizioak. Zein zientzia/gai motari daude lotuta proposizio horiek? 1. Gertakariak ordezkatu eta esanahia erakusten dute. 2. Ez dira figuratiboak, eta ez dute munduari buruz ezer esaten, baina munduaren eta hizkuntzaren egitura logikoa erakusten dute, esanahia dute. 3. Esanezina adierazi nahi dute; hau da, hizkuntzaren eta munduaren mugetatik harago dauden errealitateak.

4. IKERKETA FILOSOFIKOAK Zein hizkuntza mota aztertzen du Wittgensteinek? Hizkuntza arrunta, bizitzan zehar aldatzen dena, esanahi desberdinak izan ahal ditu lekuaren arabera. Zeri esaten diogu hizkuntza-jokoak? (Ezaugarriak): Hitz edo proposizio baten esangura hitz horren erabilerak determinatzen du, hitz bakar batek milaka erabilera izan baditzake ere. Adibidez: ironiak, txisteak… Hizkuntza-jokoetan “hitzak” beti du esanahi bera? Ez, hitz bat leku edo egoeraren arabera esanahi desberdinak ditu.

5. IKERKETA FILOSOFIKOAK.

Zer aztertzen dugu hizkuntza arruntean?: Alde batetik, hizkuntza arruntak proposizio lauso, zehaztugabe eta zalantzagarriak dituela dio Wittgensteinek; bestetik, elkar komunikatzeko balio dutela. Wittgensteinek hizkuntza arruntaren abantailak neurtzen ditu, etorkizunari begiratzen dion hizkuntza da, eta zentzua ez datorkio egiazkoa edo faltsua izatetik, pertsonen bizitzan funtzio bat bete eta berezko logika izatetik baizik. Zergatik da inportantea?: Bizitzaren adierazpena delako baita elkar komunikatzeko. Arauak nola sortzen dira, nolakoak dira? Joko-arauak komunak eta publikoak dira, eta gramatikak zehazten du haien erabilera egokia. Hau da, gizarteak arau horiek agintzen eta onartzen ditu, adostasunean, eta hizkuntzak komunikatzeko balio du gehienbat. Zeintzuk gai “zientziak” aztertzen ditugu? Giza zientziak.

6. FILOSOFIAREN FUNTZIOA: TRACTATUSEAN: Filosofiak hizkuntzaren mugak argitu behar ditu, argi eta garbi egon dadin zer esan daitekeen zentzuz eta zer ez.

7. FILOSOFIAREN FUNTZIOA: IKERKETA FILOSOFIKOAN: Filosofiaren zeregina hizkuntzaren jokoen funtzionalitatea aztertu eta ikertzea da, hizkuntzaren erabilera nahasi eta okerrak sortzen dituen arazo faltsuak ezabatu eta haren anbibalentziak argitzeko. Hau da, filosofiaren funtzioa bikoitza da:

1. Funtzio deskriptiboa: gertakariak ulertzea eta deskribatzea.

2. Funtzio terapeutikoa: hizkuntza okerrez beterik dagoenean, sasiarazo filosofiko horien existentziak (metafisikoa) sortzen duen hizkuntzaren erabilera okerra identifikatzea.

8. ETIKA Zertaz ari da / Zer aztertzen du? Moralitateaz hitz egiten du. Ongia aztertzen du. Zein hizkuntzak ez dauka esanahirik? Hizkuntza zientifikoa Zein hizkuntza bai du esanahia?: Hizkuntza arrunta Nondik sortzen da etika? Gizaren desioetatik sortzen da. Errespetatu beharreko zerbait da, giza espirituaren joera sakon baten agiri modura. Nolako etikak du esanahia Wittgensteinen teorian? Indibidual, Erlatibo eta Subjektibo