Zelula Espezializatuak

Funtzio bakar bat egiten du: neurona bat estimuluak hartzen ditu eta gauza bat bidaltzen du, muskulu-zelulak mugitzeko.

- LAN JAKIN BAT EGITEN DU.

- BEREZKO ITZURA GARATZEN DU.

- BERE ZITOPLASMAN ALDAKETAK IZATEN DIRA, hau da, ez bada mugitzen zentriolorik ez dauka edo energia asko erabiltzen badu mitokrondrio asko izango ditu.

ZELULA AMAK

Sortu dezake edo zein zelula mota: muskularra, birika, hezurra,... Obulua eta espermatozoidea lortzen denean lehen zelula ama sortzen da, eta bikoizten dira.

EHUNA

Mota berdineko eta lan berdineko, zelula pilaketa bat da.

- EPITELIO-EHUNA. gorputzaren kanpoaldea eta organuen kanpo eta barnealdea estaltzen ditu. Zelulak lotita daude.

- ESTALDURA EPITELIOA. babesteko balio dute. Hainbat zelula- geruzaz osatuta daude edo geruza bakar batez.

- GURUIN-EPITELIOA. subztantziak sortu eta askatzen dituzten zelula motak, eta guruinek sortzen dituzte. Batzuek knapoaldera botatzen dituzte subztantziak eta bezteak odolean botatzen dituzte.

- EHUN KONEKTIBOA. gorputz osoan zehar daude eta lotura funtzioa dute. Bere zelulak, zelularteko subztantzia ugariz inguraturik daude eta proteina-zuntz asko dauka.

- EHUN KONJUNTIBOA. material betegarria da, fibraz inguratuta. Adiposoa da bereisgarriena.

- KARTILAGO-EHUNA. substantzia elaztikoak inguratzen dituzte. hezurren artikulazioetan, trakean, sudurrean eta orno arteko diskoetan daude.

- HEZUR-EHUNA. ehunen artean gogorrena da, zenbat eta gogorrago hobeto. (Calcio+Fosforo). Mineralizatuta dago.

- ODOL-EHUNA. zelula arteko substantzia odola da.

- NERBIO-EHUNA. entzefaloa, bizkarrezur-muina eta nerbioak osatzen ditu. Informazioa jaso eta organismoan zehar igortzen du. Zelula garrantsitzuena NEURONA da. Neuronen arteko espazioa glia deitzen da.

- MUSKULU-EHUNA. muskuluen osagai nagusiena eta mugimenduen arduraduna da. Muskulu zuntz deituriko zelula luzeak ditu.

- ILDASKATUAK: zehar ildoak ditu.

- ESKELETIKOA. eskeletoarekin lotuta dago eta muskuluak .mugitzen ditu. Uzkurdu borondatezkoa da.

- KARDIAKOA. bihotzean dago. Uzkurdura ez borondatezkoa.

- LEUNA. ez ditu zehra ildoak. Urdailaren odol-hodien umetokiaren eta maskuriaren paretak dira. Uzkurdura ez da bororndatezkoa.

ZELULA INGURATZEN DITUEN INGURUNEA

Organismo zelula bakarretan zelula batek egiten du kanpo ingurunearekin truquea egiten da.

ORGANOAK

Bi ehunez edo gehiagoz osatuta daude, haiek bakarka egin ezin dezaketen funtzio berri bat egin ahal izateko.

ORGANO-SISTEMAK ETA APARATUA

- Funtzio konplexu bat betetzeko elkar lanean dabiltzan organoen multsoaj organo sistema edo oparatua sortzen du.

- Organismoa modu koordinatuan lan egiten duten organoz sistemas osatuta dago.

(zelula ama-zelulak-ehunak-organoak-organo sistemak-pertsona-pertsonen poblazioa-ekosistema-biosfera-planeta)