Zuzenbidearen Oinarriak: Definizioa, Funtzioak eta Iturriak

Zuzenbidea Definitu

Gizartean bizi ahal izateko arau multzoa da zuzenbidea. Justizia printzipioetan oinarrituta dago eta moralarekin zerikusia du.

Zuzenbidearen Funtzioak

• Interes gatazken konponbideak eman.
• Bizitza soziala bideratu.
• Estatuaren boterea edo indarra mugatu.

Zuzenbide Publikoaren Barruan Dauden Zuzenbideak

1. Zuzenbide Konstituzionala: Konstituzioa eta autonomia estatutuak arautzen ditu.
2. Zuzenbide Administratiboa: Estatuen eta administrazio publikoen antolaketaz eta funtzionamenduaz arduratzen da. Hemen ere administrazio eta partikularren arteko harremanak arautzen dira.
3. Zuzenbide Finantzarioa: Ogasun publikoan baliabideak antolatzen ditu. Dirua nondik lortu eta zertan inbertitu arautzen du.
4. Zigor Zuzenbidea: Arau multzo bat da, non estatuari ematen zaion ahalmena zehapenak jartzeko falta edo delitu bat egin ondoren.
5. Zuzenbide Prozesala: Auzitegien antolamendua, funtzioak eta abar arautzen ditu.

Zuzeneko Iturri Subsidiarioak

• Ohitura: Gizartean sarritan errepikatzen den usadioa, erkidegoak betebeharrezkotzat jotzen duena.
• Zuzenbidearen Printzipio Orokorrak: Ordenamendu juridikoa egiteko kontuan hartzen diren idatzirik gabeko ideiak dira.

Zeharkako Iturriak

• Nazioarteko Ituna: Espainia eta beste estatu batekin edo hainbat estatuekin egindako akordioa.
• Jurisprudentzia: Auzitegi Gorenak antzeko kasuetan emandako epaiek osatzen duten zuzenbide irizpidea.

Zuzenbidearen Bi Ezaugarri Nagusiak

• Aginduzkoa edo Derrigorrezkoa: Ez da aholku bat, baizik eta denok bete behar ditugun arau multzoa da.
• Kojarduera: Arau bat betetzen ez duenari dagokion zehapena jarriko diote.

Zuzenbide Pribatuaren Barruan Dauden Zuzenbideak

1. Zuzenbide Zibila: Partikularren arteko harremanak arautzen ditu.
2. Zuzenbide Merkantila: Enpresarien arteko edo enpresarioaren eta bezeroaren arteko harremanak arautzen ditu.
3. Lan Zuzenbidea: Enpresaburuaren eta langilearen arteko harremanak arautzen ditu.

Lege Berriak Sortu edo Aldatzeko Proposamenak

• Lege Proposamena: Kongresuak eta Senatuak egin dezakete.
• Lege Proiektua: Gobernuak egin dezake.

Lege Dekretua Definitu

Premiazko egoeretan eta beharrizan larria dagoenean, gobernuak behin-behineko arauak onar ditzake, lege dekretu izena hartuko dutelarik.

Arau Juridikoak Nahitaezkotasun Graduaren Arabera

• Aginduzkoa: Derrigorrez bete behar direnak.
• Dispositiboa: Arauan agertzen den jokaeraz gain, beste jokaerak ere onartzen dituzten arauak dira.